Tankka qarshi minalar, ularning taktik-texnik ko’rsatkichlari, umumiy tuzilishi va ishlash tamoyillari.

Tankka qarshi minalar, ularning taktik-texnik ko'rsatkichlari, umumiy tuzilishi va ishlash tamoyillari.

Tankka qarshi minalar, ularning taktik-texnik ko’rsatkichlari, umumiy tuzilishi va ishlash tamoyillari.

Ishlash prinsipi. Tankning g‘ildiragi minani bosganda uning qopqog‘i eziladi va portlagich bilan birgalikda oraliq detonatorga tarqalguncha pastga tushadi. Qopqoq yanada ezilganda portlatgichning korpusi to‘xtaydi, zarba beruvchi mexanizm esa pastlashda davom etadi. Bunda cheka kesib tashlanadi, so‘ngra ozod bo‘lgan zarbdor prujinani harakati ostida zapalni yondiradi va minani portlatadi.Tankka qarshi minalar zaryadning fugas ta’siri va kumulyativ yoy bilan talofat etkazadi.

Minalarning taktik-texnik tavsifi. 1-jadval.

Minalar Umumiy og‘irligi kg Zaryad massasi kg Diametri mm Balandligi mm Ishga tushish uchun zarur kuch,kgs
    Tankka qarshi minalar    
TM-57 9 6,5 320 110 200-500
TM-62M 9,5-10 7 320 330 150-600
TM-72 6 2,5 250 129 150-500
TM-62B 8,6 8,2 315 128 200-500

 Ushbu minalar tanklar va boshqa jangovar texnikalarni yo‘q qilishga mo‘ljallangan. Ular zanjirga qarshi minalar (bevosita tank uni bosganda portlaydi) va tubga qarshi (tankning soyasi tushganda maxsus portlatgich ishlab ketganda portlaydi) minalarga bo‘linadi. Tankka qarshi mina birinchi bo‘lib rus harbiy-muxandisi D. M. Karbishev tomonidan 1934 yilda ixtiro qilingan.Minalarni o‘rnatish

Tankka qarshi va piyodalarga qarshi minalar tanklar va piyodalar yuradigan yo‘llarga o‘rnatiladi. Mudofaada ular old tomonga, ayniqsa qanotlarni va oraliqlarni himoya qilish uchun o‘rnatiladi. Hujumda esa raqibning qayta hujumini qaytarish marrasi oldiga o‘rnatiladi.

Tankka qarshi minalar joylarda qo‘l bilan, mina o‘rnatuvchi mashinalar va maxsus jihozlangan vertolyotlar yordamida o‘rnatiladi, piyodalarga qarshi minalar faqat qo‘l bilan o‘rnatiladi.

Minani o‘rnatish uchun uning o‘lchamiga mos chuqurcha kovlanadi, bunda shuni esda tutish kerakki mina chuqurga qo‘yilganda tuproq  yuzasidan salgina ko‘tarilib turishi kerak.

So‘ngra unga portlatgich burab qotiriladi, portlatgich  jangovar holatga keltiriladi (saqlovchi cheka sug‘urib olinadi) va va mina niqoblar. Tankka qarshi minalar 5-8 sm tuproq bilan, piyodalarga qarshi minalar 1-2sm qalinlikdagi tuproq bilan, niqoblanadi. Piyodalarga qarshi minalar qaytarib zararsizlantirib olinmaydi, balki joyida portlatib yoki boshqacha yo‘l bilan yo‘q qilinadi.

YAshirin (niqoblanib) o‘rnatilgan minalarning  belgilari va ularni topish                   yo‘l-yo‘riqlari.

Joyning maolum bir qismida o‘rnatilgan minalar minali maydon hosil qiladi. Tankka  qarshi minalashtirilgan, piyodalarga qarshi minalashtirilgan va aralash minalashtirilgan maydonlar bo‘ladi.

Mina niqobini buzuvchi belgilarga mina ustida do‘mning borligi, ular o‘rnatilganda yig‘ishtirilmagan tuproq, qishda toptalgan qor, tuproqning cho‘kib turishi, minalashtirishda unutilib qolib ketgan anjomlar kiradi.

Muallif: Xasanov M

mavzular

manba